Tegenwoordig hoor je om de vijf minuten wel iemand iets zeggen over stress: we klagen erover, we volgen yoga lessen, we mediteren drie keer in de rondte, alles om er maar vanaf te komen. We zijn geobsedeerd door stress.

Maar zal ik je eens wat zeggen:  je hoeft niet van stress af te komen om een gelukkig en bevredigend leven te leiden.

Veel zelfhulpboeken suggereren dat een bevredigend leven alleen kan worden gevonden als je negatieve gedachten en gevoelens loslaat. Maar wees eens eerlijk. Door al dat geprobeer om van stress af te komen, raak je vaker nog meer gestrest. Ik in ieder geval wel.

Het is veel beter om juist de kracht van de gevoelde emotie te erkennen en de golven die het met zich meebrengt te berijden. Zo zorg je ervoor dat je jouw emoties de baas blijft en jouw beslissingen niet zijn gebaseerd op stress.

En dat is waar we het in deze aflevering over gaan hebben. Jouw zogeheten negatieve emoties hebben een groot voordeel in zich, als je tenminste weet hoe je daar het beste mee om kunt gaan.
En hoe ga je daar dan het beste mee om?

Door emotioneel flexibel te zijn. Wat dat is, leg ik je in deze aflevering uit.

In de vorige podcast, nummer  #10, gaf ik al aan dat het leven stressvolle momenten kent. Ik noem het ook wel scrubmomenten. De momenten dat je druk voelt in je leven en je het liefst wilt wegduiken onder je dekens. Met een reep chocolade op de bank wilt zitten netflixen. Alleen stress hoort bij het leven.

Stress is goed.

Wat!?!?
Kelly McGonigal heeft een mooie definitie voor stress: stress is wat zich voordoet wanneer iets waar je om geeft op het spel staat.

Deze definitie benoemt een belangrijke waarheid over stress:

stress en betekenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je raakt niet gestrest over dingen waar je niet om geeft. Je raakt gestrest over dingen waar je wel om geeft. Zonder enige stress te ervaren kun je geen betekenisvol leven opbouwen.

Susan David is hoogleraar psychologie en heeft een boek geschreven emotionele flexibiliteit. Daarin geeft ze heel duidelijk aan dat het ombuigen van iets negatiefs naar iets positiefs een averechts effect heeft.

Stel je stress eens voor als een radiozender. Eentje die je het liefst wilt uitschakelen. Want doe je dan? Muziek van een andere radiozender erover heen spelen?
Nee, denk het ook niet. Je kiest een andere zender zonder de eerste proberen uit te schakelen.

Zo zit het ook stress. Proberen stress de kop in te drukken of te verminderen door positieve gedachten er overheen te leggen, werkt meestal niet om je stress te overstemmen. En omdat het niet lukt zoals we het graag willen, raken we nog meer gestrest. Je komt, als je niet oppast, in een eindeloze stresscyclus te zitten.

Dus, wat dan wel te doen? Want zoals al gezegd, stress is een blijvertje in ons leven. Hoe kun je er dan op een positieve manier gebruik van maken?

Door je emoties als data te gebruiken.
Ja, gewoon data, die iets over jou vertellen.
Jouw boosheid, jouw verdriet, jouw gekwetstheid, jouw beschaamdheid, jouw angst, jouw blijheid. het zegt iets over jou.

De kunst is om de emoties die er opkomen in jouw leven op welk moment ook, om die te accepteren. Er niet in te verdrinken, maar er op een gezonde manier mee om te gaan.

Je niet mee te laten voeren door de emotie, maar op een afstandje ernaar te kijken en de wijsheid die er onder de emotie zit te gebruiken om de volgende stap te zetten.

Dat is Emotioneel flexibel.

Susan David heeft een handig vier stappenplan ontwikkeld, dat je helpt om in de praktijk ook emotioneel flexibel te zijn. Het gaat alsvolgt:

Stap 1: erken je emotie

In de eerste stap gaat het om het onder ogen komen van de emotie. Je weet nu dat stress bij het leven hoort. Dus is een eerste stap om de stress te erkennen op het moment dat het zich voordoet. Op zich wel logisch. Zonder bewustwording is er geen verandering mogelijk.

Dus word je bewust van de emotie. En dan ook echt bewust. Want in deze fase is het zomaar mogelijk dat je de minder prettige emoties gaat wegdrukken, weglachen of verdoven. Dat is wat je misschien wel gewend bent om te doen.

Echt bewust zijn van je emotie, is je emotie in je lijf voelen. Niet altijd makkelijk. Zeker niet als er vervelende gedachten ronddwarrelen in je bovenkamer. Maar blijf erbij. Ga ook niet analyseren. Of, zoals we dat vaak doen, jezelf bekritiseren. Blijf uit het blamen.

Dus als je tijdens een meeting merkt dat je elke keer wordt geïnterrumpeerd door een collega. Voel dan eens wat dat met je doet.
Voel je verkramping in je kaken, hoge ademhaling, of krijg je het warm?
Misschien denk je wel: ‘dit is de zoveelste keer, ongelofelijk, dit is zo respectloos!”

Kijk eens of je hierbij stil kunt staan. En als je dat doet, adem dan ook een paar keer diep in en uit.

Stap 2: creëer afstand tussen jezelf en het gevoel van de emotie

Je hebt nu je gedachten en gevoelens ervaren, vervolgens ga je ze observeren. Dat betekent dat je van een afstandje gaat kijken.
Dat doe je door de emotie die je voelt te benoemen of zoals dat zo mooi heet, te labelen.

Als je afstand neemt en je gevoelens en gedachten benoemt of labelt, dan heeft dat meteen een kalmerend effect. Je bent namelijk geswitcht van het oververhitte emotionele brein naar het rationele brein.

Ze noemen dat ook wel: Name it to tame it.

Dus merk eens op wat jouw gevoelens in je lichaam je proberen te vertellen?

Voel jij je bijvoorbeeld boos, verdrietig of bang?

En kijk is of de emotie die je voelt, ook past bij het label dat je eraan geeft. Soms is het nodig wat dieper te graven. Bijvoorbeeld je voelt de irritatie opkomen door het interrumperen door je collega in de meeting. Maar als je eerlijk bent, dan gaat het hier eerder over een gevoel van frustratie.

Als je dit voor jezelf een aantal keren benoemt tijdens de meeting, dus ”frustratie, frustratie, frustratie” en ondertussen blijf je diep ademhalen. Dan zul je merken dat je rustiger wordt. Je verdrinkt niet in de emotie. Je gaat er niet in mee. Maar je ontkent het ook niet.

Als je dit doet, dan zorg je ervoor dat je niet wordt overspoeld door de reactie die de situatie bij jou oproept.

In het geval van de collega die jou niet laat uitpraten, laat je het gevoel van frustratie je niet helemaal meenemen. Door de emotie te labelen creer je afstand tussen de emotie en je reactie. Je ervaart de emotie, maar je bent het niet.
Je ervaart de frustratie, maar je bent niet de frustratie.

Het lijkt een heel klein detail. En dat is het ook, maar met grote consequenties.

Door te zeggen: “Ik ben gefrustreerd”, ga jij jezelf zien als een gefrustreerd persoon. En als je dat maar vaak genoeg herhaalt, ga je het nog geloven ook. Self fulfilling prophecy. Je gaat meer en meer op die manier reageren om te bewijzen dat het klopt dat je een “gefrustreerd persoon” bent.

Als je in plaats daarvan zegt: “Ik voel me gefrustreerd”, dan laat je de emotie niet jou als persoon overspoelen.
Een klein verschil met grote mentale gevolgen.

Stap 3: Vraag je af wat deze emotie jou wil vertellen

Nu je helder hebt welke emoties hier naar boven komen en je ruimte hebt gecreerd door de emoties te labelen waardoor je wat bent gekalmeerd, is de volgende stap te achterhalen wat jouw emoties je nu eigenlijk willen vertellen.

Weet je nog KellymcGonigal die zei : stress is wat zich voordoet wanneer iets waar je om geeft op het spel staat. Stress en betekenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je raakt niet gestrest over dingen waar je niet om geeft. Je raakt gestrest over dingen waar je wel om geeft.

Jouw emoties of gedachten vertellen je belangrijke dingen over jouw waarden, jouw behoeften of jouw verlangens.
Wat vind je belangrijk?
Je emoties en gedachten zijn data, die je kunnen helpen om het pad te volgen wat voor jou belangrijk is.

Dus je vindt het misschien belangrijk dat je gezien en gehoord wordt als een expert door je collega. Of dat jouw mening er ook toe doet.

Op deze manier kun je de stressmomenten zien als vermomde stapstenen naar een beter leven. Naar een leven dat jij graag wilt.

Stap 4: Breng veranderingen aan

Je hebt nu belangrijke informatie gedestilleerd uit je emoties. En deze waardevolle informatie kun je inzetten voor kleine en bewuste veranderingen in je leven. Veranderingen die gebaseerd zijn op jouw waarden. Kleine veranderingen die voor een enorm verschil kunnen zorgen in de kwaliteit van jouw leven.

Zo gebruik je volgens Susan David emoties als data.

De emoties bepalen niet wat je gaat doen.
Jij bepaalt op basis van de data uit die emoties welke richting jij op wilt gaan in jouw leven. Emotioneel flexibel. Zeer waardevol.

Dus de volgende keer dat je gestrest voelt, erken het, creer afstand en vraag je af wat deze emoties je willen zeggen en doe er wat mee.

Dus wat kun je doen met de data die je hebt gekregen uit de meeting met je collega?

Je kunt er met je collega of baas over praten om jouw rol duidelijker te krijgen. Of je collega aan te spreken op wat zijn/haar gedrag bij jou teweeg brengt en te vragen of de volgende keer hij/zij wacht tot je bent uitgesproken.

Emotionele flexibiliteit ontwikkel je door veel te oefenen.
Je kunt beginnen met het opschrijven van je ervaringen. Schrijf kort in een boekje of in je journaal op wat je die dag, week of maand hebt gevoeld en/of wat je gedachten waren. Benoem ze en neem zo letterlijk afstand. Maak je niet druk over hoe je het opschrijft. Probeer zonder oordeel naar je eigen binnenwereld te kijken. Vervolgens link je deze informatie aan wat jij belangrijk vindt of waar je behoefte aan hebt en onderneem dan ook actie. Dat hoeft niet meteen iets groots te zijn. Ook het ondernemen van kleine acties, zoals een gesprek voeren met een partner of vriend(in), kan al voor een grote verandering zorgen.

Als je merkt dat je hier hulp bij kan gebruiken, neem dan eens contact met me op. Gaan we ermee aan de slag.

Als je iemand kent die baat zou kunnen hebben bij het horen van deze podcast, deel deze dan door de link te delen. Deze podcast kan iemand helpen zich beter te voelen en sterker te worden.

Voor nu, leuk dat je geluisterd hebt.

Als deze podcast je heeft geinspireerd, laat het even weten via bijv de mail: jacqueline@ mindinspirations.nl of via bijv. LinkedIn.

Vind het ook leuk als je dit een waardevolle podcast vond om een waardering van bijv 5 sterren achter te laten. Help je mij enorm mee. Heb je nog vragen, stel ze gerust via de mail. Vind ik super leuk. Voor nu ga lekker met de verkregen inzichten aan de slag en tot een volgende keer