Ik kreeg een paar vragen over hoe om te gaan met stress in je leven. Je weet wel die uitdagingen, obstakels of hindernissen op je pad. De stressvolle momenten in je leven. Ik noem het ook wel de scrubmomenten. De momenten dat je druk voelt in je leven en je het liefst wilt wegduiken onder je dekens. Met een reep chocolade op de bank wilt zitten netflixen.
Alleen stress hoort bij het leven. No pressure no diamonds.

In deze aflevering ontdek je waarom stress goed voor je is en hoe je er beter mee om kunt gaan.

Laten we allereerst helder zijn over stress. Je komt er nooit van af. Sorry voor deze boodschap. Maar stress maakt onderdeel uit van je leven. Het word je zo ook helder waarom. Dus als je nooit van stress afkomt, dan kun je het maar beter omarmen, toch.

Hoe je dat doet?

Door er anders over te denken. Een mindset aan te nemen die helpt met het omarmen van stress.

Maar eest wat is stress eigenlijk?

Kelly McGonigal heeft een mooie definitie die ik graag overneem: stress is wat zich voordoet wanneer iets waar je om geeft op het spel staat. Stress is wat zich voordoet wanneer iets waar je om geeft op het spel staat.

Deze definitie is veelomvattend. Het kan zowel slaan op frustratie in het verkeer als verdriet bij verlies. En ook je gedachten, emoties en lichamelijke reacties vallen onder deze definitier – en ook de manier waarop je omgaat met situaties die je als stressvol zou beschouwen.

Deze definitie benoemt ook een belangrijke waarheid over stress:

stress en betekenis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Je raakt niet gestrest over dingen waar je niet om geeft. Je raakt gestrest over dingen waar je wel om geeft. Zonder enige stress te ervaren kun je geen betekenisvol leven opbouwen.

Hoe vaak zeg je niet: ‘ik voel me zo gestrest.‘

De manier waarop je dat zegt, komt meestal niet in de buurt van een prettig gevoel. Het komt vaker in de buurt van dat je het liever wilt vermijden of verminderen. Op welke manier dan ook. Maar waarom voel jij je zo gestrest? Dat kan alleen maar omdat je er zoveel betekenis aanhecht.

Dit wordt ook wel de stressparadox genoemd. Een gelukkig leven is niet stressvrij leven en een stressvrij leven garandeert nog geen geluk.

Hoewel de mensen stress als schadelijk zien, lijkt een hoog stressniveau samen te gaan met dingen die we graag willen: liefde, gezondheid en tevredenheid met ons leven. Noem maar op. Een zinvol leven is in die zin ook een stressvol leven. Dus als je een zinvol leven wilt, dan heb je stress juist in je leven te verwelkomen.

De aanwezigheid van stress is, in plaats van een teken te zijn dat er iets mis is met ons leven, een barometer voor hoe betrokken we zijn bij activiteiten die voor ons zinvol zijn. Als je een zinvol leven wilt, verwelkom dan stress in je leven. Stress maakt je in die zin ook gelukkiger.

In No Mud, No Lotus vertelt Thich Nhat Hanh dat pijn of stress bij het leven hoort.

Je kunt geen mooie lotusbloem laten groeien zonder de stinkende modder waar het uit voortkomt. Lotussen groeien niet in marmer. Zo kun je ook geen leuk, gelukkig, bloeiend leven creëren zonder enig stress of pijn. Dat is gewoon hoe het is. Die realiteit hebben we te omarmen. Stress is een noodzakelijk onderdeel van ons leven. Het doet ons groeien naar een betere versie van onszelf.

Die kleerscheuren zijn nodig. Niet de meest makkelijke momenten in ons leven, zacht uitgedrukt. Maar hé, no pressure, no diamonds. No pain, no gain.
De stress momenten of zoals ik dat noem de scrubmomenten zijn nodig om ons sterker en mooier te laten worden, waardoor we onze dromen, doelen en idealen kunnen waarmaken.
Dus als iemand je vertelt dat als je ergens aan meedoet en je geen stress meer zult ervaren, dan weet je dat er iets niet klopt.

THich Nhat Hanh vertelt ons zelfs dat een groot deel van ons geluk bestaat uit het leren hoe we ‘goed we met die pijn kunnen omgaan’. Daar bedoelt hij mee, dat we die pijn die we ervaren niet erger willen maken dan nodig is.

Hij onderbouwt dat met het verhaal van de twee pijlen.
De eerste pijl raakt je en het doet pijn. Maar als een tweede pijl je op exact dezelfde plek raakt, zal de pijn niet alleen verdubbelen, maar ook tienvoudig stijgen. (Au!)

En hier is het punt. WIJ zijn degenen die onszelf neerschieten met die tweede pijl. Hoe? Door erover te klagen, te wensen dat het niet gebeurde, te mopperen, enz.
Zo ervaar je vele malen meer pijn. De pijn wordt dan lijden. In plaats van dat je een stapje naar achteren doet en merkt dat dit onderdeel is van het proces en ons leven. Dus zoals Kelly McGonigal zegt, om te zien welke waarden eronder zitten en dan te bepalen hoe je het anders kunt gaan aanpakken.

Stress is onvermijdelijk, lijden is optioneel
Sommige mensen lijden bijvoorbeeld nog steeds aan een gebeurtenis van 10 jaar geleden. Dat is een optie.

In Self-Compassion vertelt Kristin Neff ons hetzelfde op een iets andere manier. Ze vertelt ons dat pijn of stress onvermijdelijk is in het leven, maar dat wijzelf onze pijn vergroten en eronder gaan lijden.

Ze deelt een vergelijking: Lijden = Pijn x Weerstand.

We zullen stress gedurende ons leven ervaren. Hebben net ook gezegd, stress of pijn is een noodzakelijk onderdeel van ons leven. Daar groeien wij van. Zie het als scrubmomenten om er mooier en sterker uit te komen.

Maar hoeveel wij lijden dat hangt af van de mate waarin we ons ertegen verzetten. Schiet jij jezelf nog een keer neer met die tweede pijl?
Dan neemt het lijden exponentieel toe.
Laten we dat dus niet meer doen.
Laten we accepteren dat stress onderdeel uitmaakt van het leven en onthoud:
no mud, no lotus,
No pressure, no diamonds.

is onvermijdelijk in ons leven. Hoe kun je die stress daadwerkelijk gebruiken om te groeien.

Door er met een andere mindset naar te kijken. Door een ander frame om je stress te bouwen, waardoor de stress als zinvol kan worden ervaren. Zeg maar een mindset met betekenis te bouwen.

In de jaren negentig van de vorige eeuw is een klassieke studie uitgevoerd die aangeeft hoe zo’n mindset van betekenis te ontwikkelen.

Een stel studenten van Stanford was bereid gevonden om tijdens de kerstvakantie een dagboek bij te houden.
De ene groep werd gevraagd te schrijven over hun belangrijkste waarden en wat de activiteiten van die dag met die waarden te maken hadden.

De andere groep werd gevraagd om te schrijven over de goede dingen die hun overkwamen.

Na de drieweekse vakantie, namen de onderzoekers de dagboeken in, en vervolgens vroegen zij hun naar hun vakantie. De studenten die hadden geschreven over hun waarden waren in een betere gezondheid en in een betere stemming. Gedurende de vakantie hadden ze minder last gehad van ziekte en gezondheidsproblemen. Bij hun terugkeer naar school hadden ze meer vertrouwen in hun vermogen om stress te hanteren. Het positieve effect van het schrijven over waarden was het grootst voor die studenten die tijdens de vakantie de meeste stress hadden ervaren.

De onderzoekers analyseerden vervolgens ruim tweeduizend bladzijden uit de dagboeken van de studenten om te zien of ze konden uitmaken wat die schrijfopdracht zo nuttig had gemaakt.

Hun conclusie: schrijven over waarden had de studenten geholpen de zin van hun leven te zien. Stressvolle ervaringen waren niet langer gedoe dat je moest verduren – ze gingen de waarden van de studenten uitdrukken. Een jongere broer of zus een lift geven weerspiegelde hoeveel een student om zijn familie gaf. Werken aan een sollicitatiebrief voor een stageplaats was een manier om een stap te zetten richting toekomstige doelen. Voor de studenten die gevraagd waren hun diepste waarden terug te zien in hun dagelijkse activiteiten, werden kleine dingen die anders misschien ergerlijk waren geweest, momenten van betekenis.

Schrijven over je waarden blijkt één van de effectiefste psychologische interventies te zijn, die ooit onderzocht is. Op de korte termijn voelen mensen die schrijven over hun persoonlijke waarden zich krachtiger, meer in controle, trotser en sterker. Het maakt ook dat ze meer verbondenheid met en empathie en liefde voelen voor anderen. Het verhoogt hun pijntolerantie, vergroot hun zelfbeheersing en vermindert nutteloos gepieker na een stressvolle ervaring.

Op de lange termijn blijft schrijven over waarden de mentale  gezondheid te verbeteren en te helpen bij alles van afvallen tot het stoppen met roken en alcoholmisbruik.

Dit is natuurlijk geweldig!
Schrijven over waarden transformeert de manier waarop je over stress denkt. Je bouwt via je waarden een ander frame om je stress, waardoor de stress als zinvol kan worden ervaren.

Je kunt je voorstellen dat het beter is om je waarden te achterhalen in zo’n stresvol moment dan te proberen deze oncomfortabele stress situatie te vermijden

Als je de volgende keer weer twijfelt aan jezelf, jezelf bekritiseert of weg wilt duiken voor iets, stop dan even en vraag je af wat er onder deze uiting van stress zit. Welke waarden worden hier weerspiegelt. Het brengt je dichter bij je doelen dat je denkt.

Vraag je nu eens af welke 3 waarden  voor jou het meest belangrijk zijn? Welke zijn dat?

Schrijf eens op waarom elk van deze 3 zo belangrijk voor je is.
Hoe komen deze waarden tot uitdrukking in jouw dagelijkse/wekelijkse activiteiten?

Als je binnenkort een moment van stress meemaakt, denk dan even aan het feit dat het iets is wat voor jou belangrijk is, iets wat met jouw waarden te maken heeft, iets wat jouw leven zin heeft.

En omarm dat dat moment. En kijk eens bij welke waarde het past.
En voel hoe de zin van jouw bestaan, jouw vitaliteit, jouw energie en jouw moed zienderogen toeneemt.

Als je iemand kent die baat zou kunnen hebben bij het horen van deze podcast, deel deze dan door de link te delen. Deze podcast kan iemand helpen zich beter te voelen en sterker te worden.

Voor nu, leuk dat je geluisterd hebt.

Als deze podcast je heeft geinspireerd, laat het even weten via bijv de mail: jacqueline@ mindinspirations.nl of via bijv. lkin.

Vind het ook leuk als je dit een waardevolle podcast vond om een waardering van bijv 5 sterren achter te laten. Help je mij enorm mee. Heb je nog vragen, stel ze gerust via de mail. Vind ik super leuk. Voor nu ga lekker met de verkregen inzichten aan de slag en tot een volgende keer